2. GAIKO BIDEOFORUMA (KONFIANTZAREN PEDAGOGIA)

Gaurkoan Arizmendi ikastola konfiantzaren pedagogia praktikan jarri duen ikastetxea daukagu. Zer esanahi dauka zuretzat, konfiantza hitzak? Agian, maitasuna, lasaitasuna eta beste mila hitz etorri zaizkizu burura. Ume bati galdetu ezgero, amatxo, aitaxo.. edo etxekoengan jasotako laztanak esango luke.

Agerikoa da eskola, umea eta gurasoen artean konfiantza giroa erabat beharrezkoa dela. Azkenan, hezitzailea eta gurasoak umearen garapenean eta hezkuntza prozesuaren gidari edota laguntzaile direlako. Pedagogia honek umeak ezagutzean, onartzean eta hien garapenean laguntzea sinisten du. Horregaitik ezinbestekoa da umearen historia jakitkea, testuinguru horretan irakaslea bidelagun izateko. Eskola eta gurasoen arteko harremana egokia izan behar du, hala nola, eskolak gurasoei umearen garapenean lagunduko duten hezkuntza irizpide klabeak edo nolabaiteko jarraibideak eman behar ditu, horrela umearentzat hain garrantzitsuak diren bi irudi horiek elkarlanean egoteko. Honela, umeak garapen kognitibo egokia izateko aukera gehiago izango ditu.

Beraz, ikastola honetan ikusi dugun “Guraso eskola”ren kontzeptua erabat egokia eta interesgarria iruditzen zait. Gurasoak eskola barruan sartzen dira eta umeak guraso gabe egoteko gaitasuna lortzen duenean, joan egiten dira. Nire ustez, honen bidez lortzen dena oso aberatsa da. Alde batetik esan beharra dago eskolaratze prozesuan gatazka ugari sortzen direla, azkenean umea ama edo aitarengaindik banandu behar delako eta askotan ez da oso erraza izaten. Gurasoak eskola barruan egoteak irakasle eta gurasoen arteko konplizitatea indartu egiten du. Beste alde batetik bi eredu batera egoteak umearen erosotasuna handituko du, azkenan familia-giro hori erabateko lasaitasuna emango dio umeari. Honen bitartez umearen erritmoa erabat errespetatzen da eta ez da umea gai ez den zerbait egitera behartzen, kasu honetan gurasoengandik banatzea.

Beste alde batetik, arizmendi ikastolak, jolasaren ildotik, testuinguru desberdinak eskeintzen ditu. Klasea txoko desberdinetan banatzen da: plastilina txokoa, korrika egiteko txokoa, lasaitzeko txokoa... Klasea modu honetan egituratua egotea oso ondorio postiboak ekar ditzazke. Jolasa umearen garapen prozesuan oso atal esanguratsua da, horregaitik barietatea, espazio zabalak eta nobedosoak eskaintzea oso positiboa izan daitezke umearentzako, kuriositatea piztea ahalbidetzen duelako. Hortaz gain, umeak zertara lojastu nahi duen erabakitzeko aukera dauka. Hala ere, irakasleak ekintzak behatu beharko ditu, behar izan ezgero interbenitzeko edo nolabaiteko aldaketak egiteko.

Txoko bakoitza bakarra da eta bakoitzean gaitasun desberdinak lantzen dira. Txoko sinbolikoan umeek irudizko errealitate bat sortzen dute, haien papera erabakiz. Honi esker umeak imaginazioa, originaltasuna eta beste hainbat gaitasun garatzen dituztela ondorioztatu dut. Beste txokoren batean esperimentazioa, manipulazioa, explorazioa lantzen ziren, honetan irakaslearen rola erabat interesgarria iruditu zait. Irakaslearen eginzkizuna behatzea da, eta ez umea erreprimitzea ez oztopatzea. Behaketa, umearen hobekuntzak ikusi, arazoak detektatu eta interbentzioak egiteko tresna esanguratsua daukagu.

Umea eroso sentitu behar da askatasunez jolasten duenean eta huts egiten duenean ere. Horregaitik haien erritmoak errespetatzea ezinbestekoa da, umea edozer gauza egitera behartu gabe. Pedagogia honek umeak erabat errespetatu, ulertu eta lagundu egiten dituela iruditzen zait.


Nire ustez konfiantzaren pedagogia ikastetxe gehiagotan praktikan jartzea aukera aproposa iruditzen zait. Hezkuntza sistema honek ez ditu umeak ume moduan ulertzen. Guztiok ardiak bagina bezala, gela berdinean sartzen gaituzte, kontuan hartu gabe gutako bakoitza bakarra dela munduan eta guztion artean erabateko desberdintasunak daudela haintzat hartu gabe. Ume bakoitzak guraso, historia eta gaitasun desberdinak ditu, eta bakoitza bere erritmoan garatzen da. Pedagogia honek umeak bere singulartasunean onartzen ditu. Honek azkenean umea lagundu egiten du, konpetentea sentituko delako, betiere erosotasun egoera batean.


Hau esanda, pedagogia tradizionalarekin bukatzeko edo hau eraldatzeko oso egokia izan daiteke. Pedagogia tradizionala ez da batere ona umearen garapenareako, batez ere ez dituelako pertsonaren garapen erritmoak errespetatzen. Horretaz gain ez ditu gure beharrak behar bezala asetzen, eta askoz ere gutxiago gure etorkizuneko beharrak.

Nik ikasitako haur eskolan ez zegoen horrelako txokorik, tira, agian batenbat bai, irakurtzeko txokoaz behintzat gogoratzen naiz. Baino beste ariketa guztiak espazio berdinean egiten ziren, espazio erreduzitu batean. Umeek pertsonak diren heinean, beharrak edo bideoan Cristobalek aipatu bezala senak dituzte. Hain zuzen ere, mundua deskubritzeko beharra, ingurua miatzeko, esploratzeko grina… eta espazio erreduzituetan behar hauek oztopatu egiten dira. Espazio nobedosoak, ugariak, erakargarriak eskaintzen badira umea interesatua sentituko da eta modu autonomo batean jolastuko du erakarria sentituko delako.

Beste alde batetik atentzioa deitu didan beste gauza bat aipatuko dut. Pedagogia hau erabiltzen duten ikastetxeetan, edo Arizmendi ikastolan behintzat adin desberdineko haurrek espazio berdinak partekatzen dituzte. Jende asko pentsatuko du hau pentsaezina dela eta ez dela batere egokia umearen garapenerako, hala ere, nire ustez oso erabaki ausarta eta interesgarria iruditzen zait. Umeek, beste adin batzuetako umeekin egoteko beharra sentitzen dute. Honek dakarren gauza positiboena bien arteko elkarlana da, azkenean bata bestea babestu edota gauza berriak ikasten ditu.

Amaitzeko, eta kontuan hartuz etorkizunean irakasle izango naizela, kontuan hartu behar da zein den irakaslearen eginkizuna. Irakasleak konfiantza giroa eskeini behar dio haurrari eta aldi berea pedagogia edo sistema honetan bere konfiantza osoa eskeini behar du. Suposatzen dut honen inguruan erabateko zailtasunak sortu zitzaizkiela ikastola honetako irakasleei, baino hala ere esfortzu eta baldintza egoki guztiak jarri zuten hau aurrera eramateko.Irakasle mila daude munduan, nortasun desberdinekin, eta baita ere badira mila pedagogia edo hezteko modu desberdinak. Zerbait berria edo ohituta ez gauden zerbaitetara egokitzea ez da zaila, horregaitik ezagutza bat jasotzea oso beharrezkoa da. Hau jaso ondoren praktikan azala uztea ezinbestekoa iruditzen zait, bai irakasleak bai umeak erosotasun hori sentitu dezan, eta espazio berdinean guztiok gustora egoteko.